مقایسه علل مرگ و میر در شهرستان نی ریز در سالهای 1402 و 1403

جدول 1: مقایسه آمار مرگ در شهرستان نی ریز در سال های 1402 و 1403 به تفکیک علت

در سال 1403، 447 نفر در شهرستان نی ریز فوت شده اند که این تعداد نسبت به سال 1402، 75/11 درصد افزایش نشان می دهد. در سال 1403، نزدیک به 75 درصد از مرگ و میرها در شهرستان نی ریز به علت بیماری های غیرواگیر (بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و حوادث) اتفاق می افتد. این در حالی است که این بیماری ها اغلب قابل پیشگیری و قابل کنترل هستند و می توان از بروز مرگ و میر ناشی از این بیماری ها پیشگیری کرد یا پیشرفت آنها را به تأخیر انداخته و از مرگ زودرس پیشگیری کرد.

بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و حوادث جاده ای و ترافیکی همچنان، سه علت عمده مرگ و میر در شهرستان نی ریز محسوب می شوند. به طوری که بیماری های قلبی و عروقی بیش از تقریباً 55 درصد از مرگ و میرها را در شهرستان نی ریز به خود اختصاص داده است. از این رو، با اجرای اقدامات پیشگیرانه، تشخیص به موقع و درمان مناسب می توان پیامدهای بیماری های قلبی و عروقی را کاهش داد یا به تعویق انداخت. ابتلا به بیماری های زمینه ای از جمله دیابت، فشارخون، چاقی، نارسایی کلیوی و ... از مهمترین علل سکته های قلبی و مغزی می باشند. برنامه های تشخیصی و پیشگیرانه برای بیماری دیابت (افراد 25 سال و بالاتر) و فشارخون (افراد 18 سال و بالاتر) در تمام مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی سطح شهرستان انجام می شود.

با توجه به اینکه بیش از 90 درصد موارد ابتلا به فشارخون ممکن است هیچگونه علامت مشخصی نداشته باشند، شرکت همشهریان در برنامه های غربالگری بیشترین کمک را به سلامت افراد می کند.

همچنین، ارزیابی افراد از نظر خطر بروز سکته های قلبی و مغزی در 10 سال آینده برای تمام افراد بالای 30 سال در تمام مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی در حال انجام است. این در حالی است که انتقال افراد مشکوک به سکته قلبی و مغزی در زمان طلایی به مراکز درمانی، می توانند مرگ ناشی از سکته را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

در سال 1403، مرگ و میر به علت حوادث جاده ای در جمعیت شهرستان متاسفانه 43/21 درصد افزایش داشته است که اجرای اقدامات سختگیرانه تر قوانین راهنمایی و رانندگی، افزایش ایمنی معابر ترافیکی و جاده ها و کاهش رفتارهای پرخطر در بین رانندگان وسایل نقلیه بویژه جوانان می تواند در کاهش مرگ و میر این حوادث مؤثر باشد.

تعداد موارد مرگ به علت حوادث غیر عمدی در شهرستان، 50 درصد افزایش نشان می دهد. مهمترین حوادث غیرعمدی منجر به فوت در شهرستان مسمومیت با گاز مونواکسید کربن و غرق شدگی بوده است که با توجه به شروع فصل گرما و افزایش احتمال شنا در استخرهای کشاورزی، رعایت نکات ایمنی در این خصوص توسط کشاورزان و عموم مردم ضروری است. ضمن اینکه، اتخاذ استراتژی های پیشگیرانه در خصوص پیشگیری از مسمومیت با گاز مونواکسید کربن با شروع فصل سرما نیز ضروری به نظر می رسد.

آمار مرگ و میر به علت بیماری های تنفسی در سال 1403، 100 درصد افزایش نشان می دهد. این افزایش
می تواند به علت افزایش نارسایی تنفسی ناشی از کهولت سن و پیامدهای طولانی مدت ناشی از مصرف دخانیات باشد. اگرچه، نقش افزایش آلودگی هوا در طولانی مدت و افزایش بیماریهای تنفسی از جمله آسم هم نیاز به بررسی دارد. به طور کلی، به کارگیری استراتژی های کاهش مصرف دخانیات، کاهش مواجهه با آلودگی های محیطی به ویژه در محل کار، کاهش آلودگی های محیطی در منزل و فراهم آوردن شرایطی به دور از مواد حساسیت زا برای بیماران مبتلا نارسایی های مزمن تنفسی و آسم می تواند در کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری ها مؤثر باشد. ضمن اینکه، در بیماران با تشخیص قطعی آسم، مصرف دارو مهمترین اصل در کاهش بروز حملات آسم و مرگ و میر آنها می باشد.

علاوه بر این، مرگ و میر ناشی از سرطان ها در شهرستان نیز افزایش 77/5 درصدی را نشان می دهد. اگرچه نوع سرطان های منجر به فوت در سال 1403 با سال 1402 متفاوت است، اما 25 تا 27 درصد از مرگ های ناشی از سرطان در شهرستان به سرطان ریه اختصاص دارد. از آنجا که بیش از 90 درصد افراد مبتلا به سرطان ریه سابقه مصرف دخانیات و بویژه سیگار را گزارش می کنند، اجرای سیاست های کاهش مصرف دخانیات توسط سیاستگذاران سلامت امری ضروری است. ضمن اینکه، باید اجرای سیاستهای کاهش مواجهه با دود دست دوم سیگار توسط کسانی که با افراد سیگاری زندگی می کنند نیز مد نظر قرار گیرد. اگرچه در حال حاضر برنامه غربالگری عمومی برای سرطان ریه در کشور اجرا نمی شود، ولی افراد مبتلا به سرفه طولانی مدت یا تنگی نفس می توانند برای بررسی از نظر ابتلا به سرطان ریه به پزشک مراجعه کنند. همچنین، افراد بالای 50 سال با مصرف روزانه بیش از 20 نخ سیگار، باید به صورت دوره ای از نظر ابتلا به سرطان ریه بررسی شوند.

 از طرف دیگر، با توجه به روند افزایش عوامل خطر سرطان ها از جمله افزایش مصرف فست فودها، کم تحرکی، مصرف الکل و دخانیات و ... نمی توان انتظار کاهش بروز سرطان ها در شهرستان را داشت. اما با تشخیص زودهنگام و شروع به موقع مداخلات درمانی سرطان ها می توان مرگ و میر ناشی از این بیماری ها را کاهش داد. مراجعه برای تشخیص زودهنگام سرطان ها کلیدی ترین اصل در کاهش مرگ و میر سرطان هست. بنابراین، افراد باید در صورت مشاهده علائم هشدار دهنده سرطان ها برای بررسی بیشتر به مراکز تشخیصی مراجعه کنند. مهمترین علائم هشداردهنده سرطان عبارتند از: 1) وجود هرگونه توده یا سفتی در بدن، 2) تغییر در اندازه و رنگ خال ها، 3) سوء هاضمه یا مشکل در بلع، 4) مشاهده هر گونه خونریزی غیر طبیعی از مجاری طبیعی بدن، 5) کاهش وزن بدون دلیل، 6) تغییر در اجابت مزاج، و 7) سرفه طولانی مدت و خشونت در صدا. غربالگری برای تشخیص به موقع سه سرطان شایع در کشور (پستان، دهانه رحم و روده بزرگ) در گروههای پرخطر در تمام مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی انجام می شود. غربالگری سرطان روده بزگ برای جمعیت 50 تا 69 سال و غربالگری سرطان پستان برای زنان 30 تا 59 سال به صورت رایگان در حال انجام است.

به طور کلی، برای کاهش بار فزاینده بیماری های غیرواگیر، افراد باید اصول سبک زندگی سالم را رعایت کنند و آن را به خانواده، فرزندان و دوستان نیز توصیه کنند. داشتن الگوی غذایی سالم (رژیم غذایی کم کالری، کم نمک، کم چرب و سرشار از فیبر)، عدم مصرف الکل و دخانیات، داشتن فعالیت بدنی مطلوب (حداقل 150 دقیقه فعالیت با شدت متوسط در هفته)، کنترل وزن و کاهش چاقی و مدیریت و کنترل استرس و فشارهای روانی از جمله اصول یک سبک زندگی سالم می باشد.

پایان