آسپیراسیون (بالا آوردن شیر) در نوزادان؛

نکاتی ضروری برای مراقبت از فرشتگان کوچک

نوزادان انسانی بسیار آسیب‌پذیر هستند و دوران نوزادی، یکی از پرمخاطره‌ترین مراحل زندگی انسان به‌شمار می‌رود. اگرچه در کشور عزیزمان ایران، آمار مرگ و میر کودکان زیر پنج سال کاهش چشمگیری داشته، اما متأسفانه میزان مرگ‌ومیر نوزادان در چهار هفته نخست زندگی هنوز کاهش قابل توجهی نیافته است. این در حالی‌ست که با اندکی دقت، دلسوزی و توجه، می‌توان سلامت این فرشتگان پاک و بی‌گناه، که هدیه‌ای الهی‌اند، را حفظ کرد و در نتیجه بنیان خانواده را مستحکم‌تر ساخت.

بالا آوردن شیر، پدیده‌ای معمول، اما قابل توجه: بالا آوردن شیر، پدیده‌ای شایع در ماه‌های نخست زندگی است که اغلب در اثر تغذیه بیش از حد ظرفیت معده یا هنگام آروغ زدن رخ می‌دهد. در بیشتر موارد، این موضوع جای نگرانی ندارد؛ مگر آنکه همراه با علائمی نظیر وجود خون در شیر، بی‌قراری، نفخ شکم، کاهش وزن، یا بروز مشکلات تنفسی باشد. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک ضروری است.

در صورتی که حال عمومی نوزاد خوب بوده، وزن‌گیری طبیعی داشته باشد و شیر بدون فشار از دهانش خارج شود، می‌توان با رعایت چند نکته ساده، دفعات بالا آوردن را کاهش داد:

پس از شیر دادن، حتماً فرصت آروغ زدن به نوزاد داده شود.

از تکان دادن نوزاد، پوشاندن لباس‌های تنگ و خواباندن بلافاصله بعد از شیر خوردن اجتناب شود.

نوزادانی که بیشتر از سایرین شیر را برمی‌گردانند، معمولاً با شروع نشستن یا در نهایت با شروع راه رفتن، این مشکل را به طور طبیعی پشت سر می‌گذارند.

بالا آوردن یا استفراغ؟ تفاوت را بشناسید

مادران باید تفاوت میان بالا آوردن شیر و استفراغ را بشناسند. برخلاف بالا آوردن که معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند،استفراغ با ناراحتی نوزاد همراه است و حجم آن معمولاً بیشتر است. اگر نوزاد به‌طور منظم، روزانه یک‌بار یا بیشتر استفراغ می‌کند، مراجعه به پزشک ضروری‌ست.

راهنمایی‌هایی برای کاهش دفعات بالا آوردن شیر

۱. هنگام شیر دادن، محیط باید آرام و بدون تنش باشد.

۲. از روشن کردن چراغ یا ایجاد صدا‌های ناگهانی پرهیز شود.

۳. نوزاد پس از شیر خوردن در وضعیت نیمه‌نشسته قرار گیرد.

۴. قبل از رسیدن به گرسنگی شدید، با دفعات بیشتر و حجم کمتر به نوزاد شیر داده شود.

۵. بلافاصله پس از شیر خوردن، از بازی با نوزاد یا فشار آوردن به شکم او خودداری شود.

۶. برای خواب، زیر سر نوزاد زاویه‌ای حدود ۳۰ درجه با سطح افق داشته باشد. برای این منظور می‌توان یک پتوی کوچک را تا کرده و زیر تشک در ناحیه سر قرار داد. استفاده از بالش ضرورتی ندارد و مهم است که سر نوزاد خم نشود. در پایان یادآور می‌شویم که متأسفانه در سال‌های گذشته، مواردی از مرگ نوزادان بر اثر بازگشت شیر از معده به ریه در شهرستان گزارش شده است؛ لذا برای آموزش بیشتر و پیشگیری از چنین حوادثی، خانواده‌ها می‌توانند به مراکز بهداشتی و مطب‌های پزشکان خانواده در شهرستان مراجعه کنند.

گردآورنده: نجمه کارآزما کارشناس کودکان شبکه بهداشت و درمان شهرستان نی ریز

پایان